Chõ Xôi Bằng Gỗ của đồng bào dân tộc là món đồ gia dụng còn mới mẻ với đa số người nội trợ. Bộ đồ nấu bếp này độc đáo cả về thẩm mĩ, văn hóa và công năng sử dụng.
Chõ đồ
xôi hay còn gọi là xửng hấp theo cách gọi của người miền nam, giúp cho việc nấu món ăn
gia đình trở nên ngon và đảm bảo dinh dưỡng hơn. Vì thế khi nghĩ đến cách đồ
xôi ngon các bà nội trợ thường trang bị cho mình bộ nồi đồ xôi thật tốt, tiếp
sau đó mới là các yếu tố về kỹ thuật để nấu các món như: xôi vò, xôi dừa, xôi đậu
xanh, xôi lá cẩm.
Bộ Chõ Đồ Xôi Bằng Gỗ được đa số đồng bào dân tộc miền núi sử dụng, trong đó chõ gỗ của người dân tộc Thái được biết đến nhiều hơn cả, có lẽ do tập quán nấu ăn của đồng bào, họ thường xôi chín hầu như tất cả các thực phẩm của mình: xôi cơm nếp, xôi rau, xôi khoai sắn, xôi bánh trái, củ quả. Món ăn nấu chín bằng phương pháp hấp này thường ngon ngọt hơn, màu sắc cũng đẹp và tự nhiên hơn.
Chõ xôi bằng gỗ dùng để nấu xôi lá cẩm |
Về cấu tạo chính, chõ gỗ được đẽo khéo léo bằng thân một cây gỗ có thớ mịn, xốp, nhẹ và
dai. Thân chõ gỗ thườn có hai loại: hình phễu và hình ống. Đặc điểm này làm chõ
chõ gỗ ở Việt Nam khác với bộ chõ đồ xôi Thái Lan hay của Lào. Ở Thái Lan và
Lào, chõ xôi truyền thống là loại đan bằng mây tre đan, với ưu điểm là nhẹ,
xôi cũng ngon nhưng nhược điểm là đồ xôi lâu chín. Bởi cấu tạo thân chõ bằng vật
liệu đan làm thất thoát hơi nước nhiều. Vì thế để đồ xôi người thường ngâm gạo
nếp rất kỹ, điều này đôi khi làm hương vị nếp bị ảnh hưởng.
Chõ đồ
xôi bằng gỗ có thể coi là một bộ đồ nấu bếp tối ưu giúp nấu món ăn gia đình được
ngon hơn. Chõ gỗ đặc biệt phù hợp với nhu cầu xôi hấp chín thực phẩm để giữ
lại vitamin và dưỡng chất cao nhất, là sự lựa chọn lý tưởng dành cho những người
theo chế độ dưỡng sinh thực dưỡng. Mặt khác, trong bào chế thuốc nam, ngày nay
các lương y thường sử dụng loại chõ gỗ để hấp thuốc nam, bởi chõ gỗ giúp phát
huy dược tính cao nhất cho thuốc, hạn chế tối đa ảnh hưởng của yếu tố kim loại
đối với sản phẩm.
Chõ đồ xôi bằng gỗ rất tiện dụng |
Chõ xôi bằng gỗ có
nhiều ưu điểm:
1. Chõ đồ xôi bằng gỗ
làm quá trình hơi nước ngưng tụ chậm đi, nên xôi ít bị ướt và nát.
2. Bề mặt chõ gỗ có tính
thẩm thấu cao hơn kim loại nên lượng nước chảy ngược sẽ được hấp thụ bớt nên giảm
lượng nước tác động vào xôi.
3. Thân chõ gỗ có hình
phễu giúp làm hơi nóng lan tỏa rất mạnh và tác dụng đều lên các vị trí làm xôi
chín nhanh và đều, giúp tiết kiệm nhiên liệu đun nấu.
Chõ xôi gỗ cấu tạo gồm 3 phần:
- Ninh chõ bằng
nhôm, có hình tròn, thắt eo ở giữa, miệng loe rộng để đủ đặt chõ lên trên.
Ninh chõ xôi |
- Thân chõ bằng gỗ làm bằng
một thân gỗ to, đục thủng bên trong, thành chõ mỏng. Chõ hình tròn, đáy nhỏ hơn
miệng, hai bên thân chõ được đục vào một đoạn, tạo thành mấu để làm tay cầm khi
nhấc chõ.
Thân chõ gỗ |
- Vỉ lót đáy chõ đan bằng
tre đan. Nắp đậy của chõ xôi gỗ không cần thiết phải vừa vặn và kín quá, nên
thường được tận dụng các vung nồi khác
Bí quyết đồ xôi ngon bằng Chõ Gỗ:
- Đặt vỉ tre đan ngay ngắn,
bỏ gạo xôi đã ráo nước vào, dùng vung nồi khác làm nắp đậy.
- Cho lượng nước ngập
khoảng 1/3 ninh nhôm, chú ý không cho quá nhiều nước để xôi khỏi bị ướt.
- Chỗ tiếp xúc giữa thân
chõ gỗ và ninh nhôm (miệng ninh) ta cho một chút nước để hơi không bị xì ra
ngoài.
- Đun đến khi nước trong
chõ sôi mạnh thì ta cần giảm lửa còn khoảng 70% để xôi chín từ từ. Nên đồ xôi
làm 2 lần, chứ không đồ 1 lần cho chín hẳn: lần 1 khi xôi chín khoảng 80%, bắc
xuống đổ úp cả chõ ra mâm, dàn mỏng cho nguội. Sau đó đồ tiếp lần 2, khi chín hẳn
ta cũng cần dỡ xôi ra ngay, để nguội bớt rồi đơm lên đĩa. Tránh để xôi chín rồi
trong chõ lâu sẽ dẫn đến bị đọng nước.
Chõ đồ xôi bằng gỗ |
Hướng dẫn bảo quản bộ Chõ đồ xôi bằng gỗ:
Thân chõ gỗ mới mua về
cần ngâm ngập trong nước khoảng 3-4h, để bổ sung độ ẩm, nhằm tránh hiện tượng nứt
nẻ do nhiệt độ môi trường. Ngoài ra trước mỗi lần đồ xôi, cũng cần ngâm qua chõ
trong môi trường nước ít nhất 30 phút, vừa làm sạch chõ đồng thời tránh nhiệt độ
cao làm giảm tuổi thọ chõ.
Chõ đồ xôi bằng gỗ gồm nhiều kích cỡ tiện dụng và giá bán phù hợp:
280.000đ/bộ 2kg, 320k/bộ 3kg, 360k/bộ 4kg,
400k/5kg, 680k/bộ 10kg, 750k/bộ 15kg.
Nơi bán chõ đồ xôi bằng gỗ:
Liên hệ: 0964617489 (Ms Nhật Hương) Số 48, ngõ 69, Đống Đa, Hà Nội
Cơ sở Việt Shan - Đặc sản Núi Việt, bản Phiêng 2, Sơn Thịnh, Văn Chấn, Yên Bái.